Vissen - het zonneteken van 19 februari tot 19 maart

De Vissen is een uitgestrekt Dierenriembeeld met enkel en alleen wazige sterren. De twee vissen zwemmen in verschillende richtingen uiteen. Hun staarten zijn door twee banden met elkaar verbonden in de Knoop. Wanneer het Grote Vierkant van Pegasus, ook genoemd het lege Herfstvierkant, voldoende hoog aan de zuidelijke hemel staat, kun je op zoek gaan naar de Vissen. 'De lichtzwakke vissen duiken onverwacht op en verdwijnen weer uit het zicht.'

Onder het het Lege Herfstvierkant bevindt zich de Westelijke Vis, links ervan de Noordelijke Vis.

De Vissen bevinden zich, samen met de Waterman, de Zuidervis, de Walvis en de rivier Eridanus in de Natte Streek aan de hemel. In dit uitgestrekt gebied zijn de meeste sterren nogal wazig. Bovendien staan deze beelden in een ongunstige tijd van het jaar aan de avondhemel, namelijk in de regenachtige herfst.

Bij het te voorschijn komen van de Vissen duiken ze als het ware tegelijkertijd uit het water op. Ze verschijnen samen met de naburige Dierenriembeelden Waterman en Ram. Na het ondergaan van de Waterman verdwijnt eerst alleen de westelijke Vis achter de westelijke horizon. De andere vis, de noordelijke Vis, blijft dan nog uren aanwezig. De twee Vissen duiken verrassend snel op en gaan opvallend lang na elkaar onder.

In de Babylonische cultuur bevondt zich ten zuiden van het gevleugelde paard Pegasus een zwaluw en een hemelsgodin. Ook zij waren met een koord verbonden. Uit de Griekse en Romeinse cultuur stamt deze mythe: Het razende monster Typhon deed een aanval op Venus (Afrodite), de godin van de Liefde, en haar zoontje Amor (Eros). Het monster dat in vuur en vlammen leefde, kon niet in het water komen. Venus en Amor brachten zich in veiligheid door zich te veranderen in vissen. De vissen kregen van Venus als dank voor hun redding een buitengewone vruchtbaarheid.

Er is de zegswijze 'we leven nu in het Vissen-tijdperk'; wat kun je je hierbij voorstellen? Deze uitdrukking heeft een astronomische en geschiedkundige betekenis. Sinds het begin van het jaar is het 's ochtends al veel vroeger licht en gaat de zon pas veel later onder. De zon doorloopt van de kortste tot de langste dag van het jaar (van ongeveer 22 december tot 21 juni) steeds hogere en langere hemelbogen. De zon gaat steeds noordelijker op en onder. Dit jaar vindt de eerste lentedag plaats op 20 maart, de dag dat de zon precies in het oostpunt opkomt. Op het zuidelijk halfrond komt op 20 maart de zon ook exact in het oosten op, maar daar beschrijft de zon van dag tot dag steeds kleinere hemelbogen en wordt het niet lente, doch herfst.

Op 20 maart 2004 komt de zon voor alle mensen op aarde in precies dezelfde hemelrichting op en staat de zon overal op aarde ongeveer twaalf uur aan de hemel. Zowel in Noorwegen, Griekenland als bijv. in Zambia, Mexico en Nieuw-Zeeland duurt de dag ongeveer even lang als de nacht. We kunnen deze dag tot een nieuwe feestdag maken: het wereldzonnefeest!

De zonnebaan is in de verschillende gebieden anders. Hoe noordelijker een gebied, hoe vlakker het dagelijkse stijgen en dalen. Bovendien komt de maart-zon de volgende ochtend meer noordwaarts op en lengen de dagen veel sneller. In het noorden van Scandinavië zal de zon eind maart ruim vier uur langer aan de hemel staan dan begin maart. Dan is de Scandinavische dag al aanzienlijk langer dan de Griekse dag.

Elk gebied heeft gedurende het jaar zijn 'eigen' zonnebogen. Daarentegen is voor alle gebieden op aarde de plaats van de zon tussen de sterren van de Dierenriem hetzelfde. Dit is echter niet met het oog waarneembaar. Maar je kunt wel aan de plaats van de andere Dierenriembeelden aan de hemel 'aflezen' in welk sterrenbeeld de zon zich bevindt. Kijk bijv. na zonsondergang naar het sterrenbeeld dat in de tegenoverliggende richting (het oosten) opkomt. Op 20 maart in het begin van de avond gloreert de Leeuw aan de oostelijke hemel. Het volgende Dierenriembeeld, de Maagd, is aan het opkomen. Vanwege het feit dat Maagd en Vissen tegenover elkaar aan de hemel staan, zijn bij het opkomen van de Maagd de sterren van de Vissen aan het ondergaan. Ofwel: de zon bevindt zich op 20 maart 2004 in het Dierenriembeeld Vissen.

Op de eerste lentedag, de dag dat de stijgende zon precies in het oosten opkomt, bevindt deze zich tussen de sterren van de Vissen. Dat is al millennia zo, vanaf ongeveer 100 voor Chr. Het lentepunt verschuift zeer langzaam richting de Waterman. De zon zal van ongeveer 2500 tot 4400 na Chr. op de eerste lentedag zich bevinden bij de sterren van de Waterman.

De geschiedkundige betekenis is veelomvattend. De mensheid als geheel leeft meer en meer in een cultuurfase die gekenmerkt wordt door Vissen-eigenschappen. Je kunt hierbij denken aan de toename van de contacten tussen de volken over de gehele aarde, het ontwikkelen van een verantwoordelijkheidsbesef voor de gehele mensheid (het milieu, Amnesty International). Deze veranderingen kun je zien als een stap richting de ontwikkeling van de bewustzijnsziel.