Inleiding

Rudolf Steiners weekspreuken

Met Rudolf Steiners weekspreuken stapt de lezer steeds opnieuw de week in. Maar door de jaren heen trekken ze een doorgaande lijn en leggen iedere spreuk ‘in de week’ voor een heel leven.

Eind negentiende eeuw begon men anders naar de natuur te kijken. Was de natuur in de Romantiek vooral landschap en het decor waarin men onbekommerd kon leven, nu wordt de natuur in het symbolisme van het eind van de 19e eeuw, ook de metafoor voor het menselijk zielenleven. Er is een sterke hang naar het bovenzinnelijke en ongewone.

Ook Rudolf Steiner richt zo zijn blik op de natuur, maar is daarbij niet sentimenteel of speculerend op het onverklaarbare. In zijn beeldspraak maakt hij duidelijk dat de mens onderdeel van de natuur is, maar er ook in staat met zelfbewustzijn en zelfkennis. Hij voert de lezer door het jaarverloop, waarbij in de lezer gevoelens, herinneringen of assoicaties gewekt worden.

In mijn columns wil ik allerminst uitleg geven over de diepere betekenis van de spreuken. Daar zijn andere boeken voor. Ik verwoordde wat in mij opkwam bij het lezen en beleven van de weekspreuken. Ze zijn aangevuld met muziekfragmenten die ik door de jaren heb gehoord, niet in het laatst als leraar in de vrijeschool. De beelden zijn persoonlijk, de muziekkeuze is gekleurd door mijn voorkeuren.

Ik hoop dat het lezen van mijn columns eigen beelden oproept, er andere muziek begint te klinken bij de lezer.

De boeken die op mijn werktafel lagen, zijn naast de bekende vertalingen van de weekspreuken de volgende titels:

Anleitungen zum Seelenkalender – Karl König, Verlag Freies Geistesleben 2009
Mit der Erde atmen lernen – Dieter Hornemann, Urachhaus/Geistesleben 2015
Het ritmisch samenspel van mensenziel en wereldwijdten – Johan Theissen, Zevenster 1981

De vertaling van de weekspreuken

Rudolf Steiner publiceerde zijn ‘Seelenkalender’ voor het eerst in 1912. Hij deed dat in de bewoordingen van die tijd, in de nadagen van het oude Europa. De spreuken klinken plechtig, maar ze zijn wars van alle sentimentaliteit en romantiek van die jaren. Iedere spreuk is een sluitend geheel van ritme, klank en beweging. In de vertaling kan veel van die harmonie verloren gaan, vooral als de beweeglijkheid van de tekst geofferd wordt aan de noodzaak van de letterlijke vertaling.

Zonder te willen tippen aan Steiners verbale rijkdom, heb ik getracht dezelfde weg te volgen waarin ritme en rijm het kader vormen voor de inhoud. De woordkeus mag wellicht de exacte formulering van begrippen niet altijd dekken, ik hoop de geest van de spreuken wel bewaard te hebben.

Ik hoop vooral dat de spreuken daardoor goed in het gehoor liggen in het geval ze voorgelezen worden.

Vertalingen en columns mogen vrij gebruikt worden. Commerciële publicatie alleen toegestaan in overleg met het beheer van de website Antrovista.

Reacties:

‘In de Week’ is nu ook in boekvorm verkrijgbaar, klik hier...