Weekspreuk 20 

18 - 24 augustus 

Verlangen

Nog maar kortgeleden verbond het rijpende graan op de akkers hemel en aarde, leek het graan zelf wuivend zonlicht geworden. Nu is het graan geoogst en resten slechts de stoppels op het veld: gegroeid, gerijpt, geoogst. In weekspreuk 11 klonken Goethes woorden: ‘De ziel van de mens lijkt op het water.’ Maar nu zou je moeten schrijven: de ziel van de mens lijkt op een akker. Zo heeft ze zich verbonden met het wereldlicht, dat ze zich wel af moet vragen: wat ben ik zonder het wereld-zijn? Wat rest mij, als ik ver van het wereldwoord op mijzelf ben aangewezen?’ Niet meer dan een stoppelveld dat afgebrand zal worden?

Dat is het oordeel van het denken dat naar de uiterlijke schijn kijkt, de som maakt en onder de streep niets overhoudt. Zo lijkt de ziel afgesneden, los van zijn oorsprong, van alles wat hem van daaruit kon inspireren. Voor het denken is dat een finaal oordeel. Maar voor het weten is er hoop, want zoals het graan dat na de oogst gezaaid wordt, opnieuw zal uitgroeien tot volle aren, zo is in de ziel de kiem van het wereldwoord geplant. Deze hoop maakt van deze spreuk geen doodsoordeel, maar de constatering: ik voel wie ik ben; ik ben meer dan mijn uiterlijk bestaan, ik ben die ik ben geworden door het wereldwoord. Het onttrekt mij aan de vergankelijkheid van de wereld, maakt de zielendiepte tot de akker van het nieuwe leven.

Wie het leven kent, weet dat die zekerheid in de ziel niet als vanzelf gegeven wordt. Zoals de akker omgeploegd moet worden, kan de mensenziel ook omgeploegd worden om tot vruchtbare zielengrond te worden, soms door de ploegschaar van verdriet en lijden.

Goethes ‘Lied van Mignons’ over een verre geliefde gaat over het afgesneden zijn; maar ook hier gaat de eerste zin over verlangen.

Tsjajkovski zette 'Het lied van Mignon’op muziek; de legendarische tenor Fritz Wunderlich, tilt het lied boven het liefdeslied uit tot een lied over het verlangen.

Luister naar:

 
‘In de Week’ is nu ook in boekvorm verkrijgbaar, klik hier...